STIPES

STIPES

fustis terrâ defixus: Cuiusmodi stipes ingens querneus, cursus olim prima meta fuit, uti adnotat Barthius ad Stat. Theb. l. 6. v. 351. Et stipitibus munimenta facta, occurrunt apud Spartian. in Adriano, c. 12. Per ea tempora --- plurimis in locis, in quibus barbari non fluminibus, sed limitibus, dividuntur, stipitibus magnis in modum muralis sepis sunditus iactis atque connexis Barbaros separavit. Non multum diversa ab iis quae concaedibus fiebant. Vide Casaubon. ad l. et supra Sepes, infra Vallensis corona. Sed et ad strategemata, vide supra Murices: it. tropaea vide, ubi de iis: etiam ad supplicia stipites adhibiti: Unde Stipes noxialis, apud Prudentium hymnô 14. v. 114. pro Eculeo: Stipes infelix, pro cruce, apud Minutium Felicem, Deus ligneus rogi fortasse, vel Stipitis infelicis portio. Infamen dixit Poeta incertus in Catal. Virg.

Noxius infami districtus Stipite membra,

Sperat et a fixa posse redire cruce.

Inprimis autem pro simplici Cruce vox sumitur, cui infigebantur Rei: Erat vero infixio, cum nudum hominem erecto acutoque Stipiti infigebant; vel affigebant; quemadmodum ad arborem sive stipitem alligatum fixumque proponit Cupidinem Ausonius in Cupidine crucifixo, Edyll. 6. v. 59.

Huius in excelso suspensum Stipite Amorem,

Devinctum post terga manus, substrictaque plantis

Vincula maerentem, nullô moderamine poenae

Adfigunt. ---- -----

Tertullian. idem de rudi stipite refert, Apolog. c. 16. Quanto distinguitur a crucis stipite Pallas Attica, vel Ceres Farrea, quae sine effigie, rudi palv et informi ligno prostant? Prius supplicii genus, Impalatio vulgo, sic describitur Senecae Ep. 14. Cogita hôc locô carcerem et cruces, et adactam per medium hominem, qui per os emergat, stipitem. Ubi videmus clare medium hominem scissum et transfossum. Quod imagine etiam illustrat Hesych. Σκόλοψιν, ὡς ὄπτησιν. τὸ γὰρ παλαιὸν τοὺς κακουργοῦντας ἀνεσκολόπιζον, ὀξύνοντες ξύλον διὰ ῥάχεως καὶ τȏυ νώτου, καθάπερ τοὺς ὀπτωμένους ἰχθῦς ἐπὶ ὀβελίσκων, Sudi fixionem dixeris, quasi Assationem. Nam antiquitus maleficos sudi infigebant, acutô lignô penetrantes spinam et dorsum, sicuti assos in verubus pisces. Ubi amplius discimus, proprie hoc esse Σκόλοψιν; et Σκολοπίζειν ubi legitur, plerumque referendum esse ad hanc crucem:" An et Maecenati illa descripta, cuius versus apud Senec. Ep. 1-1. sic legit Lipsius:

Hanc mihi, vel acutâ

Si sedeam cruce, sustine.

Vita dum super est, bene est.

In quibus crucem istam maxime cruciantem, signanter dixit Acutam: Sed ait etiam sedere, nam ille profecto habitus hominis ab infero in superum sic transfixi. Quod ipsum genus ἀνασκινδυλἐυεςθαι dictum Graecis, quasi diffindere et dissecare: Utitur voce Plato de Rep. l. 1. Ad eandem promptam et fortuitam in Stipite infixionem, Plinii Sen. l. 8. c. 16. verba referri possunt, narrantis Polybium cum Scipione in Africa leones homicidas crucifixos vidisse, quia coeteri metu poenae similis absterrerentur eâdem noxâ. Iust. Lipsius de Cruce l. 1. c. 6. Aliud supplicii genus est, quod Vulc. Gallicanus his verbis exponit in Avidio Cassio, c. 4. Primus etiam id supplicii genus invenit, ut stipitem grandem poneret pedum octoginta et centum --- et a summo usque ad imum damnatos ligaret: et ab imo focum apponeret, incensisque aliis, alios fumi cruciatu, timore etiam alios necaret: ad quem locum consule Salmas. Vide quoque infra in voce Surrectus et Truncus, ut et supra Codex, palus, it. Semiaxiarii.